Muzika i(li) manipulacija?

Subota, 15. jun

18.00, Magistrala "Dragan Ve Ignjatović"

predavač: prof. dr Mirjana Matović

Moderator: Vuk Žikić, doktorand srpske književnosti

Muzika je kroz istoriju posebno razvijala svoju ulogu u društvu. Danas, posmatrajući je sa aspekta medijskog angažovanja, ali i kao značajnog dela kreativnih industrija, muzika se razume kao umetnost i veština koja se prilagođava vremenu i tehnološkom napretku. Ključ njenog kontinuiteta u savremenom umetničkom izrazu leži u nikad većoj raznolikosti i mogućnosti adaptacije određenom kontekstu čime se podstiču diskusije o granici među žanrovima, kao i onoj koja razdvaja umetničku muziku od popularne.

Rastuća ponuda televizijskih i internet formata utiče na stvaranje novih konteksta u kojima se upotrebom muzike oblikuje značenje poruke ili ciljne situacije. Savremeni mediji omogućavaju takvim formatima međuvremensku, pa čak i međuprostornu prisutnost u koju se već postojeći muzički primeri uklapaju fragmentarno. Usitnjavaju se i dele skoro do neprepoznatljivosti, a postupak se opravdava prilagođavanjem vizuelnim zahtevima. Ovakav vid saradnje vizuelne i audio sfere definiše poruku potrebama i željama primalaca utičući na njihove različite perceptivne aspekte: moral, etiku, emocije, rasuđivanje u kontekstu percepcije realnosti.

Upotrebljena u dobro odabranom trenutku, muzika ima moć da utiče na pravac razvoja socijalnih stavova i vrednosti. Kontinuirani proces promišljanja o društvenoj i moralnoj odgovornosti u tom svetlu, utiče na razumevanje različitih medijskih stvarnosti – od prihvatljivih do neprihvatljivih ponuđenih uzora.

Bilo da je namenski nastala za neki medijski format ili je preuzeta i uklopljena u širi kontekst (vizuelni, dramski), muzika ima tu sposobnost da prenese značenja i van postojećeg okvira. U tom smislu multimodalnost čini da se muzika istovremeno razume i prihvati auditivno, vizuelno, narativno iako je sâm zvuk semantički dvosmisleniji od ostalih oblika muzičke prisutnosti - kroz sliku ili tekst.

Ako muziku razumemo na ovaj način, lako ćemo je povezati sa aktuelnim promenama u svakodnevnom jeziku i sa sociolingvistikom. Njihova veza je očigledna u mogućnostima koje nude sociolingvistička promišljanja u prepoznavanju kulturnih modela regulisanih ideologijama i označenih identitetima, kako u humanističkim naukama tako i u umetnosti. Sociolingvistika u muzici svoje polje istraživanja zasniva na muzičkom izrazu i elemenitm koji ga oblikuju. Istovremeno se usmerava na disperzivno delovanje ka istorijskom, kulturnom, civilizacijskom, antropološkom, sociološkom, lingvističkom, ali i tehnološkom kontekstu. U skladu sa tim, savremenu muziku danas, makar ono što čujemo kada vidimo i obrnuto, razumevaćemo iz analitičke pozicije sociolingvistike muzike koja se odnosi na vizuelnu, muzičku, ne-muzičku, tekstualnu informaciju koju muzika prenosi. Ovakav analitički aspekt omogućava nam da odgovorimo na pitanje, da li je popularna muzika u Srbiji drugačija od muzike Zapada (ili pop-muzike istočnih zemalja) i da li nudi istu ili poptuno različitu paletu muzičkih (socijalnih) identiteta.

Dr Mirjana Matović završila je etnomuzikologiju i hispanologiju. Postdiplomske studije završila je na Filološkom fakuletu 2014. godine, modul Savremene studije kulture.

Aktivnu akademsku karijeru počinje 2011. godine na Visokoj školi strukovnih studija za obrazovanje vaspitača u Novom Sadu gde radi kao profesorka u oblasti Muzičke i izvođačke umetnosti. Osnovna istraživačka oblast u radu dr Mirjane B. Matović je muzika u medijima i savremenoj komunikaciji, za koju je izabrana u zvanje docenta na Fakultetu za menadžment.