Salman Ruždi

Četvrtak 30.1. Klub Magistrala u 20:00

Savremena svetska književnost

SALMAN RUŽDI

Prof.Aleksandar Jerkov (Filološki fakultet u Beogradu)i prof.Tomislav Brlek (Filozofski fakultet u Zagrebu) razgovaraju o jednom od najvažnijih pisaca današnjice

Salman Ruždi, poznat kako po književnim dostignućimatako i po kontroverzama i skandalima, rođen je 1947. u Bombaju. Školovao se u Indiji i u Velikoj Britaniji, gde je diplomirao istoriju na Kembridžu. Pored romana, piše priče, eseje, reportaže, filmske kritike i TVdokumentarce.Deca ponoći, drugi roman, donosi mu 1981. Bukerovu nagradu i svetsku slavu, 1993. nagradu Buker nad Bukerima, a 2008. je  proglašen najboljim romanom koji je ikada dobio Bukera. Satanski stihovi 1988. izazivajuproteste zbog "uvredljivog opisa proroka Muhameda" iAjatolah Homeini izriče Ruždijufatvu... Pored brojnih nagrada i prevoda na preko 40 jezika, Ruždija je Kraljica Elizabeta Druga 2007. odlikovala titulom viteza. Bio je predsednik američkog PEN centra 2004-2007. Film po njegovom scenariju Deca ponoći režirala je 2012. Dipa Mehta.

Dela: Grimus ('75), Deca ponoći ('81), Sramota ('83), The Jaguar Smile ('87), Satanski stihovi ('88), Harun i more priča ('90), Imaginary Homelands ('91), Istok, Zapad ('94), Mavrov poslednji uzdah ('95), Tlo pod njenim nogama ('99), Bes ('01), Step Across this Line ('02), Klovn Šalimar ('05), Čarobnica iz Firence ('08), Luka i vatra života ('10), Džozef Anton: memoari ('11)

"Postoji nešto što nam valja neizostavno naglasiti: svi su suvremeni pisci dostojni svog poziva Ruždijevi dužnici. Najljepše je svoj dug vratio Pol Oster u antologijskom kratkom eseju A Prayer for Salman Rushdie. (Mogao bi se napisati čitav esej o samom naslovu ovog teksta. Oster ne piše Ruždijevu odbranu, nego baš molitvu za njega!) Njegova je poanta suštinski identična poanti Borhesove pjesme Zazivanje Džojsa: "Ja sam oni koje ne poznaješ a koje si spasio." Salman Ruždi je na sebe preuzeo teret odbrane romana i sioranovskog društva romana kojem svi pripadamo...Na našim prostorima, međutim, Ruždi je na više načina inspirativan. Osim što predstavlja simbol literarne i građanske hrabrosti, čovjeka koji je združio vjeru u umjetničku autonomiju književnosti i angažman, pisca koji na literarno fascinantan način plete svoje uzbudljive svjetove, Ruždi nam je i jezički blizak. Kao što kod Krleže i Kiša mađarske riječi posijane po njihovim djelima determiniraju njihovu pripadnost srednjoevropskom kulturnom kompleksu, tako i u Ruždijevom engleskom jeziku možemo naći jedan gotovo andrićevski istok. Jer za Ruždija slavuj nije nightingale nego bulbul, nosač mu nije porter nego hamal, pantalone njegovih junaka nisu trousers nego šalvare (schalwar), a sudbina nije destiny nego je kismet."

                                                                                                                                                                Muharem Bazdulj