Šta se događa na Bliskom istoku?

Studio 26

Međunarodne teme

ŠTA SE DOGAĐA NA BLISKOM ISTOKU

Istorijski i geopolitički smisao Arapskog proleća

Govori: Slobodan Janković

Cilj Amerike ali i međunarodnog kapitala koji interese artikuliše često kroz politiku SAD i međunarodnih finansijskih institucija u regionu bio je demokratizacija Bliskog istoka i severne Afrike — nastavak pozapadnjavanja sveta kroz promociju postmoderne vizije liberalne demokratije; proširenje dominacije na Bliskom istoku kako bi postala apsolutni gospodar proizvodnje i trgovine naftom i gasom sa Bliskog istoka i Severne Afrike; i time direktno uticala na privredni razvoj Kine, Indije i EU kao zavisnih od uvoza ovih sirovina i ograničenje energetske diplomatije Rusije; Geografski domet od Maroka do Kazahstana–promena autokratskih i diktatorskih režima treba da stigne sve do Alma Ate kako bi se obesmislilo i poništilo uzdizanje Rusije kao velike sile i njena dominacija u postsovjetskoj Centralnoj Aziji.

Pozapadnjavanje, odnosno tranzicija ka postdemokratskom globalizovanom svetu, sa ili bez regionalnih ratova ogleda se i kroz dalju eroziju principa suvereniteta a time i osnovnih postulata međunarodnog prava i aktuelnih institucija svetskog poretka. Princip gde vojno snažnije zemlje, bez opravdanja ili sa nedovoljnim objašnjenjima zavode sankcije, bombarduju, okupiraju vojno slabije zemlje (jači tlači) ili one koje na regionalnom nivou predstavljaju izazivača preti da formalizuje novo uređenje na svetskom nivou. Promene na Bliskom istoku bile su i ostale borba za prirodna bogastva, zauzimanje strateški bitnih vojnih i trgovačko-pomorskih odredišta. One su deo ideološke pa i verske borba na mestu gde se prepliću civilizacije, putevi i projekcije velikih sila, kultura i civilizacija. Arapsko buđenje, pripremljeno, podstaknuto i finansirano spolja pokazalo se kao još jedna u nizu obojenih revolucija — sada zelena, što je naziv koji se povremeno koristi i u Iranu, Tunisu i drugde.