ZAJEDNIČKI ZAŠTITNIK, Izložba likovnog stvaralaštva u periodu bombardovanja SRJ 1999. godine, Umetničko istraživačka akcija Udruženja Art Brut Srbija
Klub Magistrala, od 29. 10. do 21. 11.
Otvaranje izložbe u četvrtak 29. 10. u 18:00
ZAJEDNIČKI ZAŠTITNIK, Izložba likovnog stvaralaštva u periodu bombardovanja SRJ 1999. godine, Umetničko istraživačka akcija Udruženja Art Brut Srbija
Izlažu: Joškin Šiljan, Srboslav Ilić, Goran Stojčetović, Danijel Savović, Nikola Šindik, Nenad Bračić, Mirjana Jelić, Života Milanović
Art Brut Srbija je deo Evropske asocijacije marginalne umetnosti i predstavlja kontinuitet, jedini u regionu, umetničkog pravca Art Brut koji je nastao, ne slučajno, odmah po završetku Drugog svetskog rata. Zajedno sa par umetnika, među kojima i Andre Breton (osnivač Nadrealizma), francuski slikar Žan Dibife osniva umetničko društvo Art Brutkoje je u potpunom sunovratu civilizacije u prvoj polovini 20. veka uvidelo mogućnost i put u definisanju novih, dubljih odnosa u poimanju društvene i individualne “normalnosti”. Velika stradanja su neminovno oblikovala nove umetničke forme.
Art Brut Srbija se u okviru svog projekta “Raspad SFRJ” bavi umetničkim stvaralaštvom koje je na direktan ili indirektan način povezano sa ratovima na prostoru bivše SFRJ. Jedna od komponenti projekta je i umetničko-istraživačka akcija “Zajednički Zaštitnik”.
O umetničko-istraživačkoj akciji “Zajednički Zaštitnik”
Akcija bombardovanja SRJ od strane NATO Alijanse , čiji je zvanični naziv operacije “Allied Force” odnosno “Saveznička snaga”, od trenutka ulaska NATO trupa na Kosovo i Metohiju, juna 1999. godine je transformisana u akciju “Joint Guardian”, što u slobodnom prevodu znači “Zajednički zaštitnik”.
Izložbom radova, pružamo uvid u estetiku i analizu likovnog stvaralaštva u vanrednim i ratnim okolnostima. Ovaj najtragičniji period našeg društva, posle ratova na prostoru bivše SFRJ, sasvim sigurno je nadahnuo stvaranje originalnog umetničkog izraza prožetog teškim individualnim i kolektivnim iskustvom.
Kroz naš rad susretali smo se sa mnogo pojedinaca koji su počeli da pišu, slikaju i crtaju govoreći nam da su jedino tako mogli da se približe svojim unutrašnjim nemirima, strahovima i dezintegracijama u pokušajima da razumeju nove okolnosti i svoje nove uloge u njima. Vrlo malo se zna o ovim “nevidljivim umetnicima”, čiji radovi predstavljaju pravo umetničko ali i antropološko blago. Stoga će “Zajednički zaštitnik” predstavljati okvir za promociju i analizu stvaralaštva umetnika tokom i neposredno nakon bombardovanja.
“Zajednički zaštitnik” je zamišljen kao izložbeno-istraživačka turneja po gradovima Srbije. Početak turneje označilo je otvaranje izložbe i tribine, 24.3.2015. u galeriji Doma kulture u Gračanici, gde je pored umetnika izložbe govorio i neurolog Nenad Milošević. U Niškom kulturnom centru je, 2.9.2015, pored izložbe organizovan i performans “Šizela u B-molu” u kome su glumci Akademskog pozorišta u Nišu, izveli muzičko-scenski prikaz inspirisan zvukom sirene.
Izlagači:
Joškin Šiljan, umetnik iz Grdelice. Svakog dana je crtao i beležio svoje misli i osećanja. Poneke radove je vremenom nadograđivao želeći da animira tadašnje iskustvo i svake godine od 24. marta, izlaže te radove gde god može, praveći pomen žrtvama.
Srboslav Ilić, umetnik iz Beograda. Radio je sve vreme bombardovanja u predsoblju svoje kuće na Karaburmi. Zbog svog načina rada, mnoge radove započete tokom bombardovanja završavao je u narednim godinama. Srboslav na slici radi po nekoliko meseci, pod lupom na manjim formatima i često u radovima ima stotinak likova kroz koje opisuje svoja apokaliptična viđenja događaja prilikom i posle bombardovanja.
Goran Stojčetović, umetnik iz Uroševca, Kosovo i Metohija. Radio je male crteže u reklamnim blokčićima političkih partija, u podrumu stambene zgrade u kojoj je živeo. U dvorištu zgrade, organizovao je likovne radionice sa decom iz komšiluka. Crtanje je nastavio i za vreme izbeglištva po različitim smeštajima u kojima je boravio sa porodicom.
Danijel Savović, umetnik iz Beograda. Napustivši redovne studije grafike na FLU u Beogradu, decembra meseca 1998. godine, prijavljuje se na odsluženje vojnog roka. Period bombardovanja je proveo u Uroševcu, na KiM. U rovu, na brdu oko uroševačke kasarne, nacrtao je strip u kome sublimira sopstvenu i viđenu stvarnost.
Nikola Šindik, književnik i likovni umetnik iz Beograda. U skladu sa svojom poetikom recikliranja stvarnosti neizbežno se posvetio“ nebu koje se na nas obrušava“. Sa porodicom (sinom i suprugom) kao i kolegama umetnicima, upriličio je niz performansa tokom samog bombardovanja (na Uskrs) kao i u potonjim godinama (ciklus projekata pod zajedničkim nazivom NO PASARAN).
Nenad Bračić, umetnik iz Beograda. Početak radova sa knjigama, kao umetničkim objektima, počinje još dok je atelje imao u napuštenoj čitaonici mesnog ogranka (nepostojeće) biblioteke Novi Beograd. Radove na njima počinje aprila 1999. u vreme NATO agresije na našu zemlju, sa jednostavnom idejom, jedna žrtva - jedna priča.
Mirjana Jelić, studentkinja književnosti i glume iz Beograda. U vreme bombardovanja je imala petnaest godina. Iz Batajnice, koja je bila pod čestim udarima bombi, roditelji je šalju u selo Cvetanovac kod Ljiga. U seoskom potoku je našla glinu i počela da pravi skulpture malog formata. Uporedo je i crtala školskim priborom za likovnu kulturu.
Života Milanović, umetnik iz Belice, kod Jagodine.